Ένας αποχαιρετισμός
Τις πρώτες μέρες του Μαρτίου έφυγε από τη ζωή ένας μεγάλος φίλος της Σίφνου, ένας σπουδαίος άνθρωπος. Ο Παναγιώτης Τέτσης προτιμούσε να συστήνεται ως ο «ζωγράφος με τα πινέλα και τα χρώματα» και πράγματι το χρώμα και η σχέση του με το ελληνικό φως απασχόλησε τον καλλιτέχνη μέχρι το τέλος της ζωής του.
«Αν κάποια στιγμή το σύμπαν σκοτεινιάσει οριστικά, οι πίνακες του Τέτση θα λειτουργήσουν ως γεννήτριες φωτός». Τα λόγια της Κικής Δημουλά, ποιήτριας και ακαδημαϊκού, ίσως περιγράφουν με τον καλύτερο τρόπο την αίσθηση που παίρνει κάποιος κοιτάζοντας τα έργα του Τέτση.
Γεννημένος στην Ύδρα το 1925, ο ζωγράφος είχε ιδιαίτερη σχέση με το αιγαιοπελαγίτικο τοπίο που αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για πολλά έργα του. Σε μια συνέντευξή του στην Καθημερινή, είχε δηλώσει καθώς στεκόταν μπροστά σε μια από τις εκπληκτικές του συνθέσεις με σινική μελάνη που θύμιζε τα έργα που είχε φιλοτεχνήσει με τοπία από τη Σίφνο: «Ό,τι και να γίνει, αυτό δεν μπορεί να μας το πάρει κανείς. Είναι δικοί μας οι γκρίζοι βράχοι, η θάλασσα, ο ήλιος. Και θα είναι για πάντα. Ναι, η ομορφιά μπορεί να μας σώσει».
Ο Παναγιώτης Τέτσης είχε βρει πολλή ομορφιά στη Σίφνο. Άλλωστε έλεγε ο ίδιος: «Αν η Σίφνος είναι η ερωμένη μου, η Ύδρα είναι η μάνα και η γυναίκα μου». Η επαφή του με το νησί που αποκαλούσε ερωμένη του έγινε τυχαία. Είχε σχεδιάσει να πάει διακοπές στην Πάτμο πριν από 50 σχεδόν χρόνια αλλά δε βρήκε εισιτήρια. Κάποιος τότε του μίλησε για τη Σίφνο . Τηλεγράφησε λοιπόν στο δημοτικό ξενώνα να του κρατήσουν δωμάτιο. Έλεγε, λοιπόν, ότι το πρωί που ξύπνησε αντίκρυσε ένα εκτυφλωτικό φως και τη θέα προς το Κάστρο και την Πάρο. Το φως τον μάγεψε. Επέστρεψε στο νησί και το επόμενο καλοκαίρι νοίκιασε και ατελιέ. Ξαναπήγε για Πάσχα και συνέχισε να επιστρέφει μέχρι που απέκτησε ένα σπιτάκι, στεργιανό, μακριά από τη θάλασσα, όπου στο εργαστήρι άρχισε να δουλεύει μεγάλα σε μέγεθος έργα.
«Το φως εδώ και ο αέρας βοηθούν τα χρώματα να απλωθούν, να φέρουν το αποτέλεσμα που επιθυμεί ο ζωγράφος. Το αγαπώ το τοπίο, έκτος από διακοπές εδώ έχω κάνει μεγάλα έργα και κατόψεις με μελάνι. Τα γαιώδη χρώματα, τα πεύκα, η θάλασσα είναι μια λουλακιά ανάμνηση και μια νησιωτική σκέψη. Τα βράχια κοιτούν τη θάλασσα και τα συγκρατεί το ελάχιστο πράσινο. Εδώ το χρώμα έχει φωνή, θερμότητα και έρωτα», έλεγε ο μεγάλος ζωγράφος για το νησί που έγινε η δεύτερη πατρίδα του.
Το αποτέλεσμα της δουλειάς του ήταν τοπία της Σίφνου με θερμά, γοητευτικά χρώματα αλλά και ορισμένα ασπρόμαυρα με σινική μελάνη και πινέλο που ξάφνιασαν όσους είχαν συνδέσει τον ζωγράφο μόνο με το χρώμα. Ο ίδιος έλεγε χαρακτηριστικά: «Με το ασπρόμαυρο βλέπεις περισσότερα από όσα με το χρώμα. Το χρώμα δεν σε αφήνει να πας πιο πέρα. Όταν βλέπεις το ασπρόμαυρο μετέχεις περισσότερο, γίνεσαι πιο ενεργός, ανοίγουν τα φτερά της φαντασίας σου, συνεργάζεσαι κατά κάποιον τρόπο».
Αγάπησε πολύ τη Σίφνο ο ζωγράφος, δάσκαλος στη Σχολή Καλών Τεχνών και ακαδημαϊκός, και το νησί ευτύχησε να γιορτάσει και να τιμήσει το μεγάλο καλλιτέχνη πριν από λίγα χρόνια με μια έκθεση των έργων του στο Σχολείο στο Κάστρο.
Καλό ταξίδι, δάσκαλε. Θα μας λείψεις.
